وصیت نبی اکرم (ص) به امام علی(ع)
- یا على خداوند بهشت را بر آدم بد زبان موذى که از آنچه در باره مردم میگوید و میشنود باک نداشته باشد حرام کرده است.
- یا على خوشا بحال آن کس که عمرش دراز و عملش نیک باشد.
- یا على هر گناهى را امکان توبه است مگر بدخویى را که بد اخلاق از هر گناهى که برهد به گناه دیگر در افتد.
- یا على چهار کس به زودى گرفتار عقوبت شوند: آن کس که به او نیکى کنى و نیکى ترا بدى پاداش دهد و کسى که به او بدى نکنى و او به تو ستم روا دارد، و کسى که با او معاهدهاى برقرار کنى و توبه عهد خود بیایى و او با تو خیانت نماید، و مردى که با او صله رحم کنند و او قطع رحم نماید.
- یا على: شایسته نیست که عاقل جز در یکى از سه حال زیرعمر خود را صرف نماید:
تحصیل روزى و ضرورات زندگى، توشهگیرى براى معاد، و لذّت غیر حرام.
- یا على سه چیز از سجایا و اخلاق عالى انسانى است در دنیا و آخرت:
عفو کردن از آنکه بتو ستم کند، و صله رحم با کسى که با تو قطع رحم کرده، حلم نسبت به کسى که با تو به نادانى رفتار نماید.
- یا على قبل از چهار چیز از چهار چیز بهره گیر: از جوانى قبل از پیرى، از سلامت قبل از مرض، از غنا پیش از فقر، از زندگى قبل از مرگ.
- یا على آفت سجایاى خوب ،بخود بالیدن است.
- یا على هر که از خداى عزّ و جل بترسد همه چیز از هیبت او ترسان باشند و هر که از خدا نترسد خداوند او را از هر چیزى به هراس اندازد.
- یا على چهار چیز است که هر کس واجد آنها باشد خداوند خانهاى در بهشت برایش خواهد ساخت: کسى که یتیمى را پذیرائى کند و بزرگ نماید، و بر ناتوانى ترحم نماید، و به پدر و مادر خود مهربان و دلسوز باشد، و نسبت به مملوک و زیر دست رعایت و مدارا کند.
- یا على سه چیز است که هر که با داشتن آنها خدا را ملاقات کند (بمیرد) از بهترین مردمان است: آن کس که با انجام واجبات الهى به اوامر او وفا کند از عابدترین مردم است، و هر کس که از محرمات و گناهان بپرهیزد از پارساترین مردم است، و هر که بآنچه خداوند روزیش دهد قانع گردد از بىنیاز ترین مردم است.
- یا على سه چیز است که هیچ کس از این امت طاقت آن را ندارد:
برادر مؤمن را در مال خود بر خویش ترجیح دهد، و در باره مردم و خود انصاف را مراعات کند، و خدا را در هر حال بیاد داشته باشد، و یاد خدا این نیست که بگوید: (سبحان الله ...) بلکه آنست که بهنگام پیش آمدن گناه و حرامى از خداوند عز و جل بترسد و از آن بپرهیزد.
- یا على سه چیز است که هر کس آنها را نداشته باشد عملش کامل نیست: پارسایى که او را از ارتکاب محارم و گناهان نگهدارد، و اخلاقى که با مردم مدارا کند، و حلمى که به نادانکارى جاهل کنار آید.
- یا على سه چیز وسیله سرور مؤمن است در دنیا: دیدار برادران مؤمن افطار دان بروزهدار، و عبادت و نماز آخر شب.
- یا على ترا از سه چیز بر حذر میدارم: حسد و حرص و کبر.
- یا على بدترین مردم کسى است که در قضاوت خدا را متهم داند.
- یا على ناله مؤمن بیمار چون تسبیح است، و فریادش تهلیل و خوابش در بستر بیمارى عبادت، و پهلو به پهلو شدنش جهاد، و اگر شفاء یابد بىگناه بمیان مردم آید.
- یا على خداوند دعایى را که از روى غفلت و بىحضور قلب برخیزد نپذیرد.
- یا على خواب عالم بهتر است از عبادت عابد نادان.
- یا على دو رکعت نماز عالم بهتر است از هزار رکعت نماز عابد.
- یا على میخواهى شبیهترین شما را بخودم معرفى کنم؟ عرضه داشتم آرى یا رسول الله فرمود خوشخوترین و بردبارترین و به خویشان نیکىکنندهترین و با انصافترین شما شبیهترین شماست بمن.
- یا على هر که مخارج یتیمى را عهدهدار شود، تا وقتى که بالغ و بىنیاز شود حتما بهشت بر او واجبست.
- یا على، هر که از روى محبت دست بر سر یتیمى کشد خداوند در قیامت بهر مویى از سر یتیم نورى بوى عطا کند.
- یا على هیچ فقرى بدتر از جهل، و هیچ ثروتى بالاتر از عقل و هیچ تنهایى وحشتناکتر از عجب، و هیچ عقلى چون تدبیر و هیچ پارسایى مثل خویشتندارى از گناه و هیچ خویى چون خوش اخلاقى، و هیچ عبادتى مثل تفکر نمىباشد.
- یا على آفت سخن گفتن دروغ و آفت علم فراموشى و آفت عبادت بیحالى و سستى و آفت جمال غرور و آفت حلم حسد است.
منبع: فصل سوّم ازکتاب مکارم الاخلاق- ترجمه میرباقری،جلد 2،ص:377